Description and research notes
Najwcześniejszy specimen Banku Nowej Zelandii i zarazem fundament całej przed–bank–centralnej linii banknotów tego kraju. Egzemplarz został wygrawerowany i wydrukowany w Londynie przez Bradbury, Wilkinson & Co. i to właśnie ten jednofuntowy zielony wzór (Pick S191s) wyznaczył układ graficzny, który później powtarzano w kolejnych emisjach BNZ przez dwie dekady: para postaci maoryskich po lewej, grawerowana nadmorska winieta poniżej oraz charakterystyczny panel giloszowy z nazwą banku otaczający oznaczenie nominału.
Prezentowany egzemplarz jest specimenem zachowanym wyłącznie w archiwach drukarni — nigdy nie przeznaczonym do obiegu. Brak numeracji obiegowej, szerokie marginesy kontrolne oraz perforowane unieważnienie jednoznacznie wskazują na materiał referencyjny używany przez dział audytu Bradbury Wilkinson. Wczesne jednofuntowe banknoty BNZ z tego okresu są praktycznie nieosiągalne w formie obiegowej, a przetrwanie tego specimen zawdzięczamy wyłącznie praktykom archiwalnym drukarni.
Lata 1870–1890 to czas, gdy Bank Nowej Zelandii działał jako emitent prywatny, opierając emisję pieniądza na rezerwach złota i regulacjach kolonialnych. Udział Bradbury Wilkinson w produkcji tych banknotów wprowadził do nowozelandzkiego systemu finansowego pełną brytyjską szkołę grawerunku — ciężką ornamentykę, głębokie gilosze oraz finezyjne tła, które wyniosły lokalną emisję na zupełnie inny poziom jakości.
Szczególną rolę w projekcie pełnią postacie maoryskie – jedne z najwcześniejszych i najdłużej stosowanych wizerunków rdzennych mieszkańców w obrębie waluty imperium brytyjskiego. W połączeniu z winietą przedstawiającą wybrzeże, statki i naturalne zatoki, projekt podkreślał silne powiązania kraju z żeglugą i wymianą międzynarodową. Kompozycja stała się wzorem dla całej trójstopniowej serii kolorystycznej: 1 funt zielony, 5 funtów pomarańczowy oraz 10 funtów brązowy, która była pierwszą kompletną linią barwną w historii nowozelandzkich banknotów.
Specimeny typu S191s są dziś wyjątkowo rzadkie. Zdecydowana większość została zniszczona podczas redukcji archiwów lub zaginęła po wprowadzeniu centralnej emisji w 1934 roku. Niniejszy egzemplarz jest jednym z nielicznych zachowanych przykładów najwcześniejszego etapu nowozelandzkiego druku zabezpieczonego i stanowi pozycję kluczową dla kolekcjonerów wczesnej waluty Oceanii. To jeden z fundamentów graficznej tożsamości pierwszych banknotów Banku Nowej Zelandii.